دست‌بافته‌ای که به شهرت جهانی رسید
زیلو ، دست بافته هزار ساله هنرمندان میبدی که اکنون با نام این شهرستان به شهرت جهانی رسیده است.
به گزارش روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی یزد، زیلو، یکی از صنایع دستی قدیمی ایران است و از زمان کهن مورد علاقه و مصرف میبدی‌ها قرار داشته چرا که هم دستباف بوده و هم سازگار با محیط زیست است، تا آنجا که به فرش سلامت معروف شده و به خاطر مصرف پنبه به عنوان عنصر اولیه بدون پرز در بافت، سلامتی بافنده و مصرف‌کننده را به مخاطره نمی‌اندازد.
خاستگاه این هنر صنعت شهرستان میبد است و به گواه تاریخ، میبدی‌ها نفیس‌ترین زیلو ها را بافتند و در آن تغییرات ایجاد کردند.
هیچ زیلویی وجود ندارد که بافت شهر دیگری و تاریخ قرن‌ها قبل را داشته باشد و از سوی دیگر این هنر صنعت در عین سادگی بافت اولیه، نقش و نگار‌های ظریف و منحصر به فرد دارد و در طرح‌ها و رنگ‌های مختلف بافت می‌شود که آبی سفید از جمله معروف‌ترین و پر طرفدار‌ترین رنگ‌های این مفروش سنتی است.
زیلو با ساختار گلدانی، نقوش گل چند پر و طوق در زمینه بافته می‌شود که ساختار گلدانی معمولاً با طرح‌های مربع، خطوط شکسته حاشیه، لچک، لوزی و قندیل پر می‌شود.
زیلو در گذشته تنها به عنوان فرش و زیر انداز استفاده می‌شد، اما اکنون زیلوبافان خوش ذوق میبدی کاربرد‌های جدیدی به این دست بافته داده اند که به عنوان روکش صندلی ماشین، تابلو، سجاده، کناره، پشتی و مبل تولید می‌شود.
سازگاری با محیط زیست، عمر مفید و طولانی ثبات رنگ و ضد آلرژی از جمله مزایای زیلوی میبد است.
قدیمی‌ترین زیلویی که درحال حاضر در ایران موجود است، قطعه‌ای مربوط به سال ۸۰۸ هجری قمری است که در موزه‌ی زیلوی میبد نگهداری می‌شود و نفیس‌ترین زیلوی میبد نیز متعلق به قرن ۱۲ هجری قمری است که بر روی آن ۲۴ سجاده طراحی‌شده و در حاشیه آن نام واقف و تاریخ هزار و ۱۱۸ هجری قمری نقش بسته است.
افزایش صادرات زیلو
مصطفی فاطمی، مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد گفت: «یکی از شاخصه‌هایی که باعث می‌شود شهری در حوزه صنایع دستی به ثبت جهانی برسد فعالیت اکثر مردم آن شهر در زمینه صنعت دستی مد نظر و نقش آن‌ها در اقتصاد شهر است.»
فاطمی با بیان اینکه نزدیک به ۸۰ درصد مردم و حتی مسئولین شهرستان میبد با صنعت زیلو بافی آشنا هستند افزود: «شهر میبد توانست تمام شاخصه ها را برای ثبت جهانی صنعت دستی زیلو کسب کند و به عنوان شهر جهانی زیلو به دنیا معرفی شود.»
او گفت: «بعد از ثبت جهانی ، مردم به ایجاد کارگاه‌های زیلو بافی ترغیب شدند و در حال حاضر بیش از ۵۰۰ هنرمند زیلو باف در کارگاه‌های زیلو بافی فعالیت دارند و تولید زیلو در این شهرستان افزایش پیدا کرده و اکنون باید با بازاریابی، صنعت زیلو را بیش از پیش به مردم ایران و جهان معرفی کنیم.«»
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد با اشاره افزایش صادرات زیلو اظهار کرد: «در گذشته زیلوی میبد به کربلا، نجف و سامرا صادر می‌شد و به تازگی صادرات به سایر کشور‌ها برنامه ریزی شده و کشور‌هایی نیز ابراز تمایل کردند که برخی از آن ها نیز با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه نوع مواد اولیه خاصی را سفارش می‌دهند.»
جهانی شدن زیلو به کام چه کسی است؟
فاطمه منصوری یکی از زیلوبافان کهنه کار میبدی از قدمت و مزیت‌های زیلو گفت و افزود: «جهانی شدن زیلو تفاوتی به حال آن‌ها نداشته است.»
منصوری بیان داشت: «ما از مردم می‌شنویم که زیلویی که ۴۰ سال است می‌بافیم جهانی شده، اما درآمد ما همچنان مانند قبل است و حتی بیمه هم نیستیم.»
مصطفی فاطمی، مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد با اشاره به مشکلات زیلوبافان در زمینه بیمه گفت: «تعداد صنعت گرانی که می‌توانیم در کشور بیمه کنیم بسیار محدود و سهمیه استان یزد هم میزان کمی است که با ثبت جهانی سعی می‌کنیم که این سهمیه را افزایش دهیم.»
محمد علی طالبی، استاندار یزد با اشاره به ضرورت معرفی بیش از پیش ظرفیت‌های میراثی استان به مردم جهان، گفت: «ثبت جهانی زیلو آغاز کار برای بهره‌برداری از این میراث ارزشمند است.»
طالبی ثبت جهانی زیلو را آغاز کار برای بهره‌برداری از این میراث ارزشمند عنوان کرد و افزود: «ایجاد خوشه زیلو، ارائه تسهیلات گسترش فعالیت‌های زیلوبافی در میبد و جذب کمک‌های علمی و آموزشی جهاد دانشگاهی از جمله اقدامات در دستور کار استان یزد برای حمایت از زیلوی میبد است.»
زیلو بافان میبد پیشانی درخشان تولید زیلو در کشور هستند
علی اصغر مونسان، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گفت: «استان یزد با توجه به سابقه دیرینه در تولید انواع صنایع دستی جایگاه ویژه‌ای در شکوفایی هنر صنعت زیلو دارد و فعالان این حوزه در شهرستان میبد پیشانی درخشان تولید زیلو در کشور هستند.»
مونسان افزود: «ما با این باور که صنایع دستی اقتصاد بومی و ملی را متحول می‌کند اقدام به تجهیز کارگاه‌ها، آموزش، پرداخت تسهیلات به زیلوبافان و در اختیار گذاشتن رایگان دار زیلوبافی به بافندگان برای احیای این صنعت تاریخی کردیم و از هیچ کمک و حمایتی برای مطرح شدن زیلو در سطح جهانی نیز دریغ نخواهیم کرد.»
او ادامه داد: «جهانی شدن یکی از مهم‌ترین دستاورد هایش معرفی شهر است که اکنون میبد به عنوان یک شهر جهانی در جهان با موضوع زیلو معرفی می‌شود.»
رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در پایان تصریح کرد: «ما هر جایی را که به ثبت جهانی رساندیم آمار‌های جهانی و گردشگر‌های خارجی ، به شدت رشد کرد که امیدواریم میبد هم از موهبت های جهانی شدن بر خوردار شود و بتوانیم در سال‌های آینده صنایع دیگر این استان را به ثبت جهانی برسانیم.»
انتهای پیام/
