مزار کلیمیان

 این مزار در قسمت جنوبی مزار جوی هرهر با مساحت تقریبی ۲۲هزار متر مربع قرار دارد که با حصارکشی آجری و نصب یک در فلزی ازدیگر  بخش های قبرستان قدیمی جوی هرهر متمایز گردیده است.

به گفته خدادا گوهریان مسئول انجمن کلیمیان یزد در حال حاضر تعداد ۷۰ نفر یهودی در یزد مقیم می باشند که این تعداد نسبت به دهه های گذشته کاهش یافته است.

وی اشاره نمود که قبرستان اولیه یهودیان مقیم یزد در محله مریم آباد بوده است (حدودا از بدو ورودشان به یزد تا دوران صفویه) که بعدها نیز با توجه به اقامتشان در محله دروازه شاهی (مسجدجامع کنونی) مزار آنها نیز به جوی هرهر انتقال داده شد. ( گفتنی است در گذشته با وجود ۱۳ کنیسه در محله دروازه شاهی می توان به تعداد زیاد یهودیان در یزد پی برد)

قبرهایی که در این مزار دیده می شود با توجه به قدمتشان ،فاقد سنگ قبر می باشند.(که امروزه  قبرها بصورت  آجری درست شده است) البته آنچه که در این مزار دارای اهمیت می باشد آرامگاه مقامات دینی خود بنام هاراب (بالاترین مقام دینی یهودی ) و خاخام ( مرتبه سوم از مقام دینی یهودیان)می باشد که در روزهایی خاص از سال ، کلیمیان سراسر ایران به زیارت آن می روند.  که با توجه به اهمیت مذهبی آن ،امروزه انجمن کلیمیان یزد محوطه را بازسازی نموده اند.

از جمله اشخاصی که در این آرامگاه دفن می باشند می توان به « هاراو اور شرکاء بن هاراو شموئل » (یکصدوسی وپنجمین فرزند حضرت داوود می باشد که حدود ۲۰۰سال گذشته در یزد سکنی داشته است) و « خاخام موشه معروف به ملا آقا بابا » (سازنده کنیسه ملاآقابابا در محله دروازه شاهی ) اشاره نمود . همچنین در روبروی آن خرابه های سه آرامگاه دیده می شود که امروزه در حال بازسازی آن می باشند.

گفتنی است این مزار، امروزه نیز کاربری خود را حفظ نموده است و انجمن کلیمیان یزد در حال ساخت عناصر معماری نظیر غسالخانه، مکانی برای استراحت و تجمع و اتاق سرایداری می باشد.