«شَدّه، نمادی از فرهنگ عاشورایی»
نمادها، همانند آیینه‌ای هستند که از ورای تاریخ، تصویر حوادثی را بر ما آشکار می‌سازد. این نمادها علاوه بر تاریخ مذهبی و دینی، مروری بر تاریخ اسلام نیز هستند. فرهنگ عاشورا نیز به این نمادها وابسته است، زیرا جدا از فرهنگ گذشته خویش نمی‌بیند، بلکه تبلور آن؛ حادثه را در وجود این عناصر بازمی‌یابد.
فاطمه دانش یزدی کارشناس ارزیابی عملکرد موزه‌های استان یزد در یادداشتی نوشت:شدّه šadda نوعی عَلَم به شمار می‌رفته و در میدان جنگ موجب تسلی خاطر و سکینه روح سربازان برای ادامه جنگ بوده است و امروزه در مراسم عزاداری سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین بر بالای نخل و یا جلوی مراسم نخل گردانی که در ظهر روز عاشورا به حرکت درمی‌آید، نشانی از برپا بودن علم نهضت عاشورا را برای شیعیان متذکر می‌سازد.
برخی آن را، از راست‌قامتی و برازندگی، نماد علی‌اکبر نوجوان می‌دانند و گروهی آن را با توجه به‌کارگیری رنگ‌های مختلف در آن، سمبل راستی و درستی، رشادت و مردانگی، پایداری و مقاومت، سرافرازی، شجاعت و شهامت، زیبایی و محبوبیت دانسته‌اند.
هیئت‌های عزاداری با شور و علاقه خاصی، شدّه را ساخته و در مراسم عزاداری به نشانه آن‌همه اوصاف را با خود حمل می‌کنند.
برای ساخت شدّه، یک حلقه فلزی یا چوبی را به‌صورت مدور انتخاب و دورتادور آن را پارچه‌های زربفت، مخمل، ترمه استفاده می‌کنند و بر قسمت فوقانی آن پارچه‌ای را به‌صورت خیمه بر روی آن می‌کشند و علم سبزرنگ بر بالای آن‌که نمادی از پرچم امام حسین (ع) است، به اهتزاز درمی‌آورند.
درنهایت شدّه بر روی یک تیرِ چوبی ایستاده می‌شود که اطراف آن را مجسمه‌ای به شکل شش سر اژدها قرار می‌دهند. این مجسمه‌ها به‌عنوان سمبل عقوبت و سرانجام کار فرعونیان و یزدیان زمانه و آتش جهنم است که «مار غاشیه» نامیده می‌شود.
شدّهها بیشتر در دسته‌های سینه‌زنی بزرگ و یا مراسم نخل برداری، توسط یک جوان کارآزموده به‌صورت عمودی به حرکت درمی‌آید.
یکی از رسوم آیینی و مذهبی شهر احمدآباد اردکان، مراسم شدِّه برداری است که در روز ششم و هفتم محرم در محلات بالا و پائین‌شهر احمدآباد برگزار می‌شود و بعد از روز هفتم محرم شدِّه توسط عزاداران تحویل گرفته‌شده و بعد از نصب در صحن حسینیه سرانجام روز پانزدهم محرم پائین آورده می‌شود.
مراسم سنتی شدِّه برداری شهرستان اردکان به شماره ۱۱۰۷ در تاریخ ۲۵ شهریور سال ۹۴ به ثبت آثار ناملموس کشور رسیده است.
به‌طورکلی می‌توان گفت؛ میراث معنوی ازجمله آثاری است که از دل فرهنگ و آمیخته با اعتقادات و باورها بر خواسته و بر دل مردم حک شده است. گویا در نقوش تمثیلی در ایام عاشورا همچون بیرق، کتل، نخل، شدّه و … همواره هزاران چشم در هر کوی و برزن نظاره کننده این اشکال هستند و خواه‌ناخواه زمان و مکانی مناسب برای ایجاد رابطه روحی با مردم حاصل می‌شود.
انتهای پیام/
