مسجد حاجی محمد علی عرب

مسجد حاجی محمد علی عرب            شماره ثبت ملی  :  –

موقعیّت مکانی :

مسجد حاج محمد علی عرب در ضلع غربی خیابان امام خمینی محله فهادان ، کوچه حسینیه بزرگ فهادان واقع گردیده است .    

بانی

براساس نوشته کتیبهموجود درمسجد بانی بنای مذکور شخصی به نام حاجی محمد عرب می باشد که در عهد قاجار می زیسته است  .

منابع تاریخی

از کتیبه موجود در مسجد چنین برمی آید که مسجد مذکور در سال ۱۲۹۷ هجری بناگردیده و بنا به گفته ایرج افشار ، یکی از زیلوهای مسجد در همان سال تأسیس مسجد نیز بافته شده است .بنابراین با استناد به این دو سند ، دوره احداث این مسجد متقارن با اواسط پادشاهی ناصرالدین شاه قاجار بوده است .

مشخصات

مسجد حاجی محّمد علی عرب ، منحصر به گرمخانه زمستانی است . بنای مذکور دارای دو درب ورودی می باشد . در هنگام ورود پس از طی کردن راهرویی کوچک که با آجر فروش شده ، وارد گرمخانه مسجد می شویم . تمام این گرمخانه گچ اندود و محراب آن دارای رسمی بندی ( کاربندی ) گچی ساده است.

فضای ضلع غربی گرمخانه مخصوص زنانه است . این گرمخانه مسقف به طاق و تویزه با قوس جناقی و دو اشکوبه می باشد . غرفه تحتانی قوس نیم دایره تخت یا طاق شکسته و طبقه فوقانی قوس جناقی دارد . دو نورگیر با درپوش مرمرین ( گلجام ) در سقف گرمخانه دیده می شود . پنجره مشبک چوبی نیزدر وسط سقف تعبیه شده است .

پشت بام مسجد با آجرهای مربعی شکل ( قزاقی ) پوشیده شده است و سه پنجرۀ چوبی جهت تأمین نور مسجد در پشت بام به چشم

 می خورد . چند طاق نمای کاهگلی در پشت بام مسجد تعبیه شده است .

کتیبه های تاریخی

بر سنگ مرمری به ابعاد ۴۴× 42 سانتیمتر نصب شده در محراب ، به خط نسخ عادی ، این عبارت منقور شده است :

« وقف بر مسجد مرحمت شأن حاجی محمد علی عرب ۱۲۹۷. تعمیر مسجد نمود حاجی محمد کاظم عرب ۱۳۵۱ » .