فاضلاب های شهری بلای جان قنوات یزد
مدیر پایگاه قنات های جهانی زارچ و حسن‌آباد مهریز یزد ضمن اشاره به اقدامات صورت گرفته در جهت احیای مجدد قنات زارچ و مشکلات ناشی از تخلیه فاضلاب‌ها در این قنات جهانی، بر ضرورت تأمین زیرساخت ها به منظور احیای قنوات و نگاه ویژه مسئولان بالادستی تاکید کرد.
به گزارش روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد؛ “ابراهیم کاظم‌نژند” از ایجاد روانآب قنات زارچ از محل مادر چاه در فهرج تا مظهر قنات در زارچ خبر داد و اظهار کرد: فرآیند احیاء و ثبت قنات زارچ از سال ۹۴ آغاز شد و به منظور ثبت آن، اقداماتی در سه فاز صورت گرفته است.
وی از معرفی و ساماندهی آثار وابسته به معماری قنات زارچ خبر داد و گفت: زمانی که محور گردشگری این محدوده تعریف شد، هشت پایاب از مسجد جامع تا آسیاب وزیر محله کوشک نو شامل پایاب های مسجد جامع، شاه طهماسب، کوشک، شاه ابوالقاسم، شاه ابوالقاسم بزرگ، عسکر شاهی و حاج عباس و همچنین آب انبار جنوک در مجاورت مسجد جامع ساماندهی شده است.
مدیر پایگاه قنات های جهانی زارچ و حسن‌آباد مهریز یزد، خاطرنشان کرد: به غیر از پایاب “شاه طهماسب و مسجد جامع”، تمامی دیگر پایاب ها مدفون بودند و طی چهار سال این ابنیه از زیر خاک بیرون آمدند.
وی با بیان اینکه مسیر گردشگری مجزا و مرسومی برای قنات زارچ در حال شکل‌گیری است، تصریح کرد: بسیاری از مسیرهای قنات زارچ تخریب و مسدود شده بود، به طوری که لجن و گل و لای موجود در این مسیرها، اجازه جریان گرفتن به آب را نمی‌داد، بنابراین در مسیرهای شاهدیه، دروازه قرآن و دشت یزد لایروبی صورت گرفت تا آب پس از گذشت چهار سال از مادر چاه در فهرج به پایاب زارچ روانه شود.
کاظم نژند با بیان اینکه بیشترین مشکل در احیای قنات زارچ مربوط به فاضلاب ها بود، گفت: رفع چندین فاضلاب دانه درشت و خانگی منجر به حیات دوباره این قنات شد و حتی گذشته از زندگی مجدد قنات زارچ، در برخی از محدوده‌های شهری مانند گذر آب قنات در میدان آیت الله خاتمی، برخی از گونه ها مانند ماهی‌ها نیز جانی دوباره گرفته‌اند.
و ی در ادامه از شناسایی برخی از قنوات متصل به فاضلاب های شهری خبر داد و با بیان اینکه هنوز هم ممکن است تعدادی دیگر وجود داشته باشند، خاطرنشان کرد: تاکنون بیش از ۱۰۰ قنات که برخی از آن‌ها به فاضلاب های محلی و از طریق چاه‌ها متصل شده بودند و برخی هم که از قبل در دسترس نبودند و محل ورود پساب ها و آب های شست شوی سرشار از مواد آلاینده بودند، شناسایی شده و رفع مشکلات آن ها نیز در حال پیگیری است.
مدیر پایگاه قنات های جهانی زارچ و حسن‌آباد مهریز یزد از برگزاری جلسات متعدد با شورای سلامت آب این استان به منظور پیگیری و اعلام و انعکاس نتیجه این سری قنوات خبر داد.
کاظم نژند برگزاری جشن و گردهمایی آب را با هدف نشان دادن اهمیت احیای طولانی‌ترین قنات جهان عنوان کرد و گفت: جاری شدن رگه هایی از آب پس از گذشت چندین سال در قنات زارچ و نشان دادن اهمیت این موضوع که منتج به حیات دوباره این قنات شده است را با برگزاری جشن آب نشان خواهیم داد.
وی با تاکید بر اینکه قنات و فرهنگ آن رو به فراموشی است، اظهار کرد: پایگاه میراث جهانی قنات زارچ و حسن‌آباد در نظر دارد به منظور احیای فرهنگ قنات، نشست هایی به عنوان شب فرهنگی قنات را با میزبانی از مقنیان، پیشکسوتان و نسل جوان برگزار کند.
این مسئول تأمین زیرساخت ها به منظور احیای قنوات را ضروری دانست و تصریح کرد: هر چند که احیای این سازه‌های آبی بر عهده جهاد کشاورزی است اما اداره کل میراث فرهنگی نیز در زمینه احیای فرهنگی این سازه ها ورود کرده چرا که این سازه ها یکی از بهترین شیوه های با ثبات انتقال آب است و امیدوار هستیم که مسئولان بالادست نیز با این رویکرد به آن نگاه کنند.
کاظم نژند با بیان اینکه اعتبارات در مقایسه با تعداد قنوات دچار مشکل، بسیار کم است، گفت: ما به عنوان میراث داران این سازه های آبی پایدار و جهانی باید حفاظت از آن‌ها را در دستور کار همه دستگاه ها قرار دهیم.
مدیر پایگاه قنات جهانی زارچ و حسن آباد یزد از نقش و مشارکت دیگر دستگاه ها در احیای قنات زارچ نیز اشاره کرد و یادآور شد: در سال‌های گذشته، اقدام خاصی صورت نگرفته بود چرا که این اقدام هزینه زیادی در برداشت اما با کمک دیگر دستگاه ها و اقداماتی که اخیراً دستگاه‌های مرتبط در انجام آن مشارکت دارند، این قنات زندگی دوباره یافته است.
