مزار ملا اسماعیل

مزار ملا اسماعیل عقدایی در کنار مسجد ملا اسماعیل با مساحت تقریبی ۴۰۰ متر مربع قرار دارد که واقع در جنوب میدان خان قرار دارد این مزار در قرن سیزدهم به وجود آمده است و بنیانگذار آن میرزا سلیمان حسنی طباطبایی است. آخوندملا اسماعیل بن عبد الملک(یا حاجی ملک) عقدایی متولد۱۱۸۸ از علمای یزد و از فقهای مشهور قرن۱۳ هجری بودو بنیانگذار مسجد ملااسماعیل در عهد سلطنت فتحعلی شاه قاجار که در سال ۱۳۲۰ هجری وفات کرد و در این مزار به خاک سپرده شد. در این محل عده‌ای از اعیان و تجار نیز مدفون شده‌اند.

آثار تاریخی این مزار  عبارتند از 

۱_کتبه قلمی به مرکب و خط نسخ خوش بر سه ضلع صفه جنوبی که سوره جمعه است و عبارتی روی آن نوشته شده است بدین شرح:کتبیه محمد حسین الشریف الخواهش یانی بقعه سلیمانی و خادم عالم علوم ربانی حبیب الله الطباطبایی اتمام یافت فی شهد ذی قعده الحرام۱۲۵۳.

۲-سنگ قبر ملا اسماعیل  که به خط نستعلیق این اشعار بر روی آن نوشته شده است.

هو الباقی

به عهد آصف دوران سمی حضرت موسی

به انجام آمد این مسجد چه مسجد بانی سینا

اساس رفعتش خوشتر ز طرح طارم خضرا(کذا)

حضیض گنبدش برتر ز اوج گمنبد خضرا

مقرنس سطح زیر مثل … گردون

مکوکب پایه پستش ازین هفت اختر نورا

از آن خورشید گه در اوج گاهی در حضیض آمد

کهع هم بر … گردد جبین آسا

بهشتی این بنا و خششتش از مه باشد و از خور

بلی جنت زخشتی و زخشتی زر بود زیبا

ملائک را مطاف  و قدسیان را مقصد و معبد

ندانم بیت معمور است این یا مسجد القصی

درینجا با ادب نه پا سر آرزم پیش افکن

که سربنهاده اینجا ساکنان عالم بالا

به طور از بهر عرض حاجتش حاجت نمی بودی

اگر موسی به هنگام مناجات آمدی اینجا

اگر از وادی ایمن سوی این بقعه می‌آمد

نمی بایست او را زد بر سینه سینا

به بابش اهل علم و اهل دانش را بود مسکن

بود شیخ حرم پرورده را اندر حریمش جا

امین المله و الدین نظام الشرع اسماعیل

که خودبانی این مسجد یری از همت والا

چون آن علامه مدفون شد در این بیت الشریف گفتم

همانا حجرا اسماعیل اندر کعبه شد پیدا

بود سال وفاتش یکهزار و دو صد سه ده

نخواهد تا ابد از یاد رفت این تام کبری

بخوان بر خاک وی …. حمد….

که باشد از قبول وی بنای نعمت عظمی

۳ – سنگ قبر حاجی ملا عبدا… لاری خلف ملا حاجی محمد(۱۲۷۴).

۴ – سنگ قبر آقا علی متوفی در ۱۲۷۶(که از علما و فقها) به خط نسخ با رقم"حرره محمد رضا"

۵ – سنگ قبر میرزا سلیمان حسنی طباطبایی مورخ ۱۲۵۲ و به خط خوش با رقم "حرره حسین الشریف" میرزا سلیمان بانی همین بقعه است.

۶ – سنگ قبر حاجی سید احمد ولد آقا میرزا صادق متفی در ۱۲۳۷ که در حیات بقعه و متصل به کوچه دارد.