آغاز فصل سوم مرمت و احیاء چاپارخانه عقدا شهرستان اردکان

به گزارش روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد، "ساشا ریاحی مقدم" با اعلام این خبر افزود: چاپارخانه عقدا یک اثر فرهنگی و تاریخی است که در شهرستان اردکان ، بخش عقدا، بیرون از محدوده شهر خرانق در مجاورت کاروانسرای ابوالقاسم رشتی و همچنین در کنار محور ارتباطی یزد – اصفهان قرار دارد.

سرپرست معاونت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد با بیان اینکه این بنا براساس پلان چهار ضلعی و مستطیل شکل و با راستای شمالی و جنوبی احداث گردیده و مصالح اصلی آن خشت، گل و چینه است، گفت: ساختمان چاپارخانه دارای چهار برج و یک ورودی است، ورودی این مجموعه در جبهه غربی آن واقع شده و درگاه ورودی بصورت دو طبقه نما سازی شده وتزیینات بنا در کنگره های بالایی بنا دیده می شود، برج های چاپارخانه دارای تیرکش و لبه های کنگره دار هستند که به نوعی وضیفه جان پناه و موضع گیری نظامی را نیز برای ماموران و ساکنان مجموعه فراهم می آوردند.

ریاحی مقدم؛ این بنا را با توجه به مختصاتی چون شیوه اجرای تویزه ها و طاق ها و نمای دو اشکوبه ورودی آن متعلق به اواخر دوره صفویه دانست و اظهار داشت: این اثر تاریخی فاخر و ارزشمند با کارکرد اجتماعی و عام المنفعه یکی از مظاهر توجه و اهتمام دولت صفویه برای ارتباط و پیوستگی بخش های مختلف کشور بوده که به نوعی به یکپارچگی و موجودیت کشور ایران می انجامیده است.

این مقام مسئول در ادامه شرح مختصری از روند مرمت و احیای این مجموعه در طی دو فصل کاری ارائه کرد و گفت: وضعیت ناهنجار کالبدی و ساختاری و دخل و تصرف های سال های گذشته در حریم این اثر تاریخی و ثبتی، اولویت های آغازین کار را بر مبنای طرح نجات بخشی و مرمت اضطراری متمرکز ساخت. بدین منظور ابتدا دیواره های اصلی و برج های چهار گانه این مجموعه که بواسطه خوردگی و فرسودگی در خطر فروپاشی و نابودی بودند با استفاده از مصالح همگون و متناسب با جغرافیا و اقلیم منطقه پی بری و شفته ریزی شدند. وضعیت یکی از برج های این مجموعه آن چنان وخیم بود که بخش های وسیعی از بخش زمینه ای و پایه ای آن فروریخته و در خطر نابودی کامل بود. به هر روی دستور کار فصل اول مرمت و احیا این مجموعه به استحکام بخشی جدارها و دیواره های اصلی و استحکام بخشی برج های چهارگانه و سبک سازی و اندود کاری پشت بام این مجموعه و همچنین ساماندهی فضای جلوی کاروانسرا و جمع آوری نخاله ها و مواد زاید در این مجموعه سپری شد. در فصل دوم مرمت این مجموعه، در راستای فعالیت های فصل اول اولویت های کاری و شرح خدمات و ایتم های تعریف شده بیشتر در فضای داخلی و ساماندهی ان متمرکز شد. در بادی امر کلیه دخل و تصرفات و ساخت و سازهای غیر مجازی که بواسطه کاربری های فرعی در سال های گذشته احداث و ایجاد شده بود با نظارت ناظر مجموعه تخریب و جمع آوری شد. و در ادامه با توجه به خط و ربط های موجود و پلان اصلی بنا، با استفاده از مصالح بوم اورد کلیه فضاهای داخلی و اصیل این مجموعه بازسازی و احیا شد.

سرپرست معاونت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد تصریح کرد: فصل سوم مرمت این بنا با هدف ادامه و تکمیل اقدامات مرمتی بنا و اتمام این پروژه تاریخی و مهم که میتواند نقش زیادی در جذب توریست و فعالیت های فرهنگی و موزه ای در منطقه داشته باشد هم اکنون شروع شده و اجرای کاهگل ته کش و روکش نمای بیرون، مرمت و بازسازی کنگره های اطراف بنا، پاکسازی نمای آجری،اجرای بندکشی نما و اجرای کاهگل وکفسازی فضای داخلی  بنا از جمله اقداماتی است که قرار است در این فصل از مرمت انجام شود.

لازم به ذکر است: این بنا در گذشته محل نگهداری اسب های تازه نفس جهت تحویل به پیک های حکومتی و محل استراحت مختصر پیک ها بوده است.

گفتنی است: چاپارخانه عقدا شهرستان اردکان در تاریخ ۱۴ اسفند سال ۸۵ با شماره ۱۷۸۹۷ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.