انواع دیگری از شیرینی ها ، مرباها و حلواهایی هستند که در بازار عرضه نمی شوند و شاید امروزه تنها در منازل تهیه می شوند و در گذشته از آنها درمراسم عروسی، عزا ، نوروز و دیگر مراسم استفاده می کرده اند . در این مقاله که با تحقیقی از منابع مکتوب سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری یزد انجام شده به بعضی از آنها اشاره ای خواهیم کرد …
دست ساخته های ظریف، هنرمندانه و اصیل ایرانی که روزگاری دراز صنایع دستی منحصر به فرد محسوب می شد و پهنه اقتدارش تمام مصر، شبه قاره هند و اکثریت قریب به اتفاق مراکز و مجامع هنری را تسخیر کرده بود ، اکنون از رونق کمتری برخوردار است. حصیربافی از جمله این هنرهای سنتی و دستی محسوب می شود که در اکثر نقاط روستایی ایران به روش های مختلفی صورت می گیرد و کاربردهای متفاوتی دارد که گروهی از کارشناسان آن را در گروه ویژه ای با عنوان «سبد و حصیربافی» جای می دهند و گروهی دیگر آن را جزو صنایع چوبی می دانند.
کشور ایران دارای جاذبه های زیبایی است که یکی از آنها ، زیبایی موجود در روستاها و ییلاقات است که علاوه بر زیبایی چشمگیر دارای جنبه کارکردی متنوع است . جنبه کاربردی روستا ها ، زمینه ساز اصلی پایداری اجتماعی و زیست محیطی به شمار می رود.میراث طبیعی در دهه های اخیر جایگاه ممتازی در اقتصاد جهانی یافته است وهم اکنون در صنعت توریسم به شکل گسترده ای در حال رشد است به طوری کهکشورهای مختلف برنامه های متنوعی برای توسعه آن پیش بینی و اجرا می کنند.
توجه به تاریخ میراث فرهنگی و تاریخی زائیده تفکرات اسلامی ماست ، چراکه قرآن همه جا ، ما را به تدبر در تاریخ امت ها فرا خوانده است.امروزه صاحبنظران ، برنامه ریزان و صنعتگران توجه خاصی به درک عمیق مفاهیم فرهنگی دارند و در این میان نگاه ویژه به میراث فرهنگی به عنوان پیکره اصلی صنعت گردشگری مطرح می شود که نقطه محوری برای کارشناسان و برنامه ریزان صنعت گردشگری است.وظیفه ما نیز ارج نهادن به میراث فرهنگی و سعی در شناختن هویت و تمدن گذشتگان است . تحکیم هویت دیانت، سنت ، اخلاق ، تمدن و … جلوه هایی از ارج نهادن به میراث فرهنگی است.
بر اساس قطعنامه شماره پنج دوازدهمین مجمع عمومی کمیته بین المللی موزه ها که در ۲۷ میلادی در مسکو بر پا شد ، بیست و نهم اردیبهشت مصادف با روز جهانی موزه ها و آغاز هفته میراث فرهنگی معرفی شد . بر اساس تعریف مجمع عمومی کمیته بین المللی موزه ها ( ایکوم) موزه مکان گردآوری ، نگهداری، مطالعه، بررسی و به نمایش گذاشتن نعمتهای فرهنگی یا طبیعی به منظور آموزش ، پژوهش و ارزش دادن به این مجموعه ها و لذت بردن از آنها می باشد. « معبد خدایان هنر شعر و موسیقی » در آتن نخستین موزه ای است که در تاریخ موزه از آن نام برده می شود
صنایع دستی استان یزد به ویژه صنعت سفال جلوه ای از هنر، فرهنگ و تمدنی است که روح هر بیننده ای را در نقوش و ظرافت خود غرق می کند واین از اعجاب هنر یک میبدی است که گردشگران را متمایل می کند تا آن را به عنوان سوغات به ارمغان ببرند.در میان مردم شهرستان میبد این هنر به؛ سبو سازی؛، ؛ کواره گری ؛و ؛تنور سازی ؛معروف است. هنرمندان به منظور طراحی انواع نقش ها بر روی ظروف سفال از دستگاهی به نام ؛آسیابک؛ استفاده می کنند که در گذشته از جنس سفال بوده است و هم اکنون از فلز است. قسمت زیرین دستگاه به منزله پایه بوده و قسمت دیگر بر روی قسمت پایه نصب شده است که حرکت دورانی دارد. آنان ظروف سفالی آماده را بر روی آسیابک قرار دمی دهند و با مهارت خاصی به حرکت در می آوردند و خطوط ممتد و موازی موجود در نقوش را بر روی ظروف ترسیم می کنند.
منبت کاری با چوب یکی از ظریف ترین صنایع دستی است که تلفیقی از هنر و حوصله هنرمندانی است که با مواد اولیه ی ارزان و ساده، محصولاتی با ارزش خلق می کنند، هنرمندانی که با چند قلم و اسکنه ای فلزی ذهنیات خود را با خطوط کوفی ، نقوش اسلیمی، ختایی و گل و مرغ و … روی چوب کنده کاری می کنند.با توجه به اسناد و مدارک موجود منبت کاری در ایران ، سابقه این صنعت به ۱۵۰۰ سال می رسد و قدیمی ترین اثر منبت کاری موجود یک لنگه در چوبی است و روی آن با خلال هایی از چوب گردو و نقوش زیبایی تزئین شده است.
آسیاب که نام دیگر آن «طاحونه» می‌باشد، در نقاط مختلف جهان به صورتهای متفاوتی وجود دارد و برای آرد کردن گندم و غلات دیگر جهت تهیه نان و مصارف مختلف از آن استفاده می‌شد . آسیاب های آبی از جمله آثار تاریخی این استان محسوب می شود که معمولا در کنار آبادی ها و بر سر راه قنات ها ساخته شده اند.آسیاب دستی آن در منازل قدیمی یزد ، با دو سنگ مسطح وجود دارد که بر روی هم قرار می‌گیرند. دسته‌ای به سنگرویین متّصل است که با دست چرخانده می‌شوند و نام این نوع آسیاب، دستاس است که بدان «آردچی» و «آرچی» نیز می‌گویند. ساختمان داخلی آسیاب دارای چند اتاق جهت استراحت آسیابان و انبار گندمهایی که باید آرد شود ، می باشد.
