نشست تخصصی آماده سازی موزه بزرگ یزد با حضور مدیرکل موزه های کشور برگزار شد

به گزارش روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد، در ابتدای این جلسه "ساشا ریاحی مقدم" معاون میراث فرهنگی استان یزد گزارش کاملی از روند آماده سازی موزه بزرگ یزد بیان نمود و در خصوص مرمت ها، بازسازی ها و استحکام بخشی ها و رفع خطر های انجام شده در ابن بنا صحبت کرده و در مورد همکاری های انجام شده بین خانه هنر آلمان و اداره کل میراث فرهنگی استان یزد و چشم اندازهای آینده طرح صحبت کرد.

در ادامه این جلسه آقای دکتر "صادق احمدی" نماینده شرکت مشاوره هنرسرای معماری در خصوص سابقه تاریخی و ابهامات تاریخی و مطالعه و سبک شناسی و طراحی نقوش جبهه شمالی و جنوبی حیات اصلی بنا صحبت کرد و گزارش کاملی در خصوص روند نقوش، تزئینات بنا، تاق نماها، ستون ها، روند بازسازی نقوش، دلایل استفاده از رنگ مایه ها نقوش برداشت شده از بنا و دلایل استفاده از نقوش، نمونه های مشابه نقوش و روش تصحیح نقوش، مطالبی را بیان نمود.

در ادامه این نشست دکتر کریمی از دانشگاه هنر اصفهان در خصوص موضوع نشست مطالبی را بیان داشته و در خصوص احیای نقوش، آسیب های پیشین بنا را مهم دانسته و مصالحی که تزئینات با آن مرمت خواهد شد به صحبت و تبادل نظر پرداخت.

گفتنی است: بخش دیگری ار سخنان دکتر کریمی به اهمیت پایداری طرح اختصاص داشت.

در ادامه این نشست "مجید علومی" مدیر پایگاه باغ جهانی دولت آباد در خصوص حفاظت های بنای موزه بزرگ یزد مطالبی را بیان داشته و گفت: از جمله مهمترین اقدامات حفاظتی انجام شده در این بنا حفاظت و پیشگیری بنا از موریانه بوده است.

 دکتر ماندگاری از اعضای کمیته فنی موزه بزرگ یزد در این نشست در خصوص آسیب شناسی اتفاقات بنا در طول زمان و توجه به دوام بنا صحبت کرد و در این خصوص گفت: این بنای ارزشمند بیش از ۵۰ سال به حال خود رها شده بود که این بی توجهی باعث ایجاد آسیب های زیادی به بنا گردیده و این آسیب ها باید در روند تصمیمات بعدی در نظر گرفته شود. او در ادامه  به کلی نگری و دید کلی به تمامی بنا صحبت کرد و این دید کلی را در جمع بندی و یکپارچگی بنا بسیار مهم و اساسی دانست. همچنین در خصوص عناصر طبیعی و معماری که در آینده به بنا اضافه خواهد شد نیز صحبت کرد و گفت: این عناصر طبیعی و معماری باید در نقوش طراحی در نظر گرفته شود.

بخش دیگری از این نشست تخصصی به حفاظت بنا در برابر عوامل آسیب رسان اختصاص داشت که خانم الهه الوندیان مسئول موزه های استان یزد ضمن بیان گزارشی از روند موریانه زدایی بنا گفت: در خانه تاریخی صدرالعلمای یزد عملیات موریانه زدایی، لایه برداری، مرمت اضطراری و استحکام بخشی به صورت بسیار دقیق انجام گرفته است.

در ادامه این نشست تخصصی دکتر محمد رضا کارگر مدیر کل موزه ها و اموال منقول و تاریخی کشور توضیحاتی در خصوص ماهیت موزه بزرگ یزد بیان داشت و در این خصوص گفت: موزه تلاش می کند تا احیاء کند تا با فراموشی مبارزه کند.

 او در خصوص موزه بزرگ یزد افزود: در مورد موزه بزرگ یزد ما قصد داریم یک فرهنگ را با یک معماری احیاء کنیم. بنابر این ساختمانی جدید و نوساخت نمی تواند فرهنگ و تمدن یزد را بیان کند و آنرا احیا نماید.

مدیر کل موزه ها و اموال منقول و تاریخی کشور در ادامه گفت: این موزه باید دسترسی آسان داشته باشد و مانند معابد باستانی در دسترس عموم باشد.

او در خصوص تزئینات این بنا افزود: اگر تزئینات این بنا به خوبی دیده شود می تواند الهام بخش خوبی برای کل بنا باشد.

بخش دیگری از صحبت های مدیر کل موزه های کشور به اهمیت تفکر مخاطب در مرمت و باز سازی این موزه اختصاص داشت وی در این باره گفت: می تواند تصاویری از قبل از مرمت این نقوش و شکل پایانی مرمت نقوش در موزه قرار گیرد تا مخاطب بتواند دخل و تصرفات را بداند.

سید مصطفی فاطمی فیروزآبادی سرپرست اداره کل میراث فرهنگی استان یزد نیز  در این جلسه ضمن تشکر از تمامی مدعوین، موزه بزرگ یزد در خانه تاریخی صدر العلما را یک اتفاق کم نظیر در ایران و بی نظیر در استان یزد برشمرد.

 بخش دیگری از نشست تخصصی آماده سازی موزه بزرگ یزد به گزارش شرکت مشاوره هنر سرا در خصوص طرح مرمت و احیای مجموعه موزه صدرالعلما اختصاص داشت.

نماینده تالار  هنر آلمان نیز در این جلسه ضمن تشکر از گروه ایرانی گفت: موزه بزرگ یزد نمونه ای از یک موزه جهانی برای کل کشور ایران خواهد شد که ترکیبی از تمام موزه های یزد است. این موزه به کمک اشیای ی که در یزد موجود است تعریف می شود.

او در ادامه افزود هر بخش از این بنا دارای شخصیتی خاص است که بهتر است بر اساس  این شخصیت در خصوص این موزه تصمیم گیری شود.

نماینده تالار  هنر آلمان در ادامه گفت این خانه روایت های مختلف شهر یزد را در ادوار مختلف تاریخی بیان خواهد کرد.

 او در پایان ابراز امیدواری کرد این موزه مکانی آزاد برای مخاطب باشد تا بازدید کنند از آن لذت ببرد.

شایان ذکر است: مجموعه صدرالعلماء در خیابان امام خمینی و مجاورت امامزاده شاهزاده فاضل  و در قلب بافت تاریخی جهانی شهر یزد واقع شده است. این بنا  از سمت شرق به خیابان امام خمینی، از سمت شمال به محله ایلچی خان، از سمت غرب به محله دارالشفاء، از سمت شرق به خیابان امام خمینی، محله پیر و برج و گازرگاه و از جنوب و جنوب غرب به باروی دوره آل مظفر، خندق و بازار شهر متصل است. این مجموعه در همسایگی خانه های صدری و دربند صدری، حسینیه و امامزاده شاهزاده فاضل، بازار صدری، خانه صالح قرار گرفته است.مجموعه صدرالعلما هرچند به نام علیرضا صدرالعلما است اما تاریخچه ابنیه آن به قرون پیش از زندگی وی باز می گردد. مرز این مجموعه از سمت جنوب شرق به بخش هایی باقیمانده از باروی دوره آل مظفر و مربوط به قرن هشتم و نهم منتهی می گردد. همچنین از سمت جنوب نیز بخشی دیگر از برج و بارو و خندق منتهی می شود که در بخش هایی با یک یا چند پلاک واسطه است. قدیمی ترین بخش ابنیه درونی مجموعه بقایایی از ساختمان کوشک باغی است که تناسبات آن از قدمت دوره صفوی خبر می دهد، هرچند در منابع تاریخی دقیقا معلوم نیست که باغ و کوشک مذکور کدامند. بخش های دیگر بنا مربوط به دوره فتحعلیشاهی است که شاهزاده میرزا ولی حاکم یزد بوده که دخترش را به عقد صدر میرزا محمد که صدرالممالک یزد بوده و جد علیرضا صدرالعلما محسوب می شود. مجموعه صدرالعلما، شامل جلوخان، عمارت سردر، حیاط نارنجستان، حیاط باغ، عمارت بیرونی صدرالعلما، حیاط مشهور به حیاط بانک یا حیاط بیرونی صدر العلما، عمارت صفوی، حیاط روضه خوانی، مطبخ، حمام و حیاط خدماتی و آبرسانی است که بر روی بستر طبیعی مناسبی از خاک چیلو قرار گرفته است.

عمارت سردر، بنایی است با معماری پهلوی اول و دو طبقه که در طبقه همکف دارای یک فضای هشتی با سقف گرد چین( دهانه ۷ متر )، و طبقه اول دارای سه اتاق با رواقی ستون دار رو به جلو خان می باشد.

حیاط نارنجستان، حیاطی کوچک در قسمت شمالی حیاط باغ است که در ارتباط با بناهای مجاور مجموعه بوده است.

حیاط باغ بزرگترین حیاط مجموعه با یک حوض کشیده در میان و دو باغچه بزرگ در مجاورت حوض است. این حیاط از سمت شمال با عمارت سردر و حیاط نارنجستان مجاورت دارد و از سمت جنوب به عمارت صدرالعلما. جبهه های شرقی و غربی این حیاط دارای طاق نماهایی با طاق تیزه دارد می باشد.

عمارت بیرونی صدرالعلما، بنایی است با معماری دوره پهلوی اول در دو طبقه زیرزمین و همکف که دارای فضاهایی چون زمستان نشین دو طرفه ( به سمت حیاط باغ و حیاط بیرونی )، تالار و حوض خانه، پنج دری، رواق ستون دار( ستون های مرمری ) و  گاورو است.

حیاط بیرونی  نیز در میانه عمارت بیرونی قرار گرفته و دارای یک حوض کشیده و چهار باغچه در مجاورت آن می باشد.

عمارت صفوی قدیمی ترین بخش این مجموعه است که در دوره های مختلف تغییر کرده است.

حیاط روضه خوانی در مقابل عمارت صفوی و بخش جبهه ستون دار عمارت بیرونی صدرالعلما قرار گرفته است. در گوشه این حیاط دری قرار دارد که رو به بازار صدری باز می شود.مطبخ و حمام در مجاورت عمارت صفوی قرار گرفته اند و دسترسی به آن ها از حیاط روضه خوانی میسر می شود. در مجاورت حیاط باغ، فضایی با یک استخر قرار گرفته است که وظیفه آبرسانی به بنا را به عهده داشته است. این فضا در مجاورت باروی شهر قرار گرفته است.