مسجد باغ بهشت (حاجی ابراهیم )        شماره ثبت ملّی  :   –

موقعیّت مکانی :

مسجد باغ بهشت در ضلع غربی خبابان امام خمینی ودر محلّه دارالشفاء واقع شده است .

بانی

فرد خیّری به نام « حاجی ابراهیم زرگری » در عهد قاجاریه مسجد مذکور را احداث کرده است .

منابع تاریخی

درکتابچه موقوفات یزد راجع به مسجد حاجی ابراهیم ذکر کرده است ‌ زمانی که بازارهای داخل حصار شهر یزد رونق داشته، این مسجد نیز از رونق و اعتدال خاصی برخوردار بوده است و با توسعه وگسترش شهری نیز این مسجد از رونق اولیه خود افتاده است و امروزه تنها به عنوان یکی از مساجد کوچک محله ای ذکرمی شود. 

مشخصات بنا

مسجد حاجی ابراهیم ( باغ بهشت ) از گرمخانه و تابستانخانه ( به صورت ایوان تابستانی) و صحن تشکیل شده و دارای دو درب ورودی و سردر آجری است . صحن مسجد چهار پله پایین تر از سطح کوچه واقع شده است .

تابستانخانه مسجد به صورت ایوان تابستانی نسبتاً بزرگ بوده و پوشش داخلی و سردر ایوان آن با آجر پوشیده شده است . در ضلع جنوبی ایوان ، محراب کاشیکاری شده و جنب آن طاقچه ای دیده می شود . ایوان تابستانی مسقّف به طاق ضربی وکف آن سیمانی است . در ضلع شرقی  گرمخانه صفه ای با درب چوبی قرار دارد ودر ضلع غربی آن نیز دو طاق نما ، یک صفه و یک پنجره چوبی به چشم می خورد . در ضلع شمالی هم دو درب چوبی نصب است .

در ضلع جنوبی گرمخانه ، محراب کتیبه داری  واقع شده و پلکانی گچی در پشت آن است که به غرفه دوم راه دارد . گرمخانه دارای پوشش طاق و تویزه با قدپای کوتاه و قوس هلالی با پوشش آجری  و اندود گچ میباشد . ستونهای چهارگوش بنا با آجر پوشیده شده است و نورگیر مرمری ( گلجام ) ، جهت روشن تر شدن مسجد  در سقف گرمخانه تعبیه گردیده وکف گرمخانه با آجر فرش شده است .

در ضلع غربی مسجد حاجی ابراهیم صحن و انباری دیده می شود . بدنه دیوار صحن نیز با کاهگل و آجر پوشیده شده . کف صحن سیمانی و پشت بام مسجد با کاهگل اندود شده است .

کتیبه های تاریخی

آثاری که از بقایای مسجد قدیم دیده شده ، عبارت است از :

۱ – کاشیهای شش ضلعی لاجوردی سده های هشتم و نهم هجری که در محراب جدید نصب کرده اند .

۲ – سنگ مرمر منصوب در محراب به اندازه ۵۶× 80 سانتیمتر که عبارات منقور بر آن بدین گونه است  :‌

پیشانی :

« لا اله الّاالله محمد رسول الله علی ولی الله » .

حاشیه :

«شهد الله لا اله الّا …. بالقسط ( آل عمران / ۱۸ ) فی سنه ۱۱۳۶ .»

۳ – کتیبه ای واقع در محراب زمستانه با این عبارات :

« سبحان الله و بحمده ، لا اله الا الله و محمد رسول الله علی ولی الله ، الله اکبر کبیراّ » و آیات قرآنی دیگر .

۴ – کتیبه ای در محراب ایوان تابستانی وجود دارد که در آن ، سوره توحید ،‌ بسم الله الرحمن الرحیم، سبحان ربی الاعلی و بحمده ، الله ، محمد ، ‌علی منقور است .