مجموعه صدرالعلما یزد ثبت ملی می شود
پرونده ثبت ملی مجموعه صدرالعلمای یزد در معاونت میراث فرهنگی استان یزد تهیه و برای طی کردن ادامه روند ثبت به سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور ارسال شد.
به گزارش روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد، "ساشا ریاحی مقدم" سرپرست معاونت میراث فرهنگی این اداره کل با اعلام این خبر گفت: مجموعه صدرالعلما در خیابان امام خمینی در مجاورت امامزاده شاهزاده فاضل و در قلب بافت تاریخی جهانی شهر یزد واقع شده است. این بنا از سمت شرق به خیابان امام خمینی، از سمت شمال به محله ایلچی خان، از سمت غرب به محله دارالشفا، از سمت شرق به خیابان امام خمینی، محله پیر و برج و گازرگاه و از جنوب و جنوب غرب به باروی دوره آل مظفر، خندق و بازار شهر متصل است. این مجموعه در همسایگی خانه های صدری و دربند صدری، حسینیه و امامزاده شاهزاده فاضل، بازارصدری و خانه صالح قرار گرفته است.
این مقام مسئول درخصوص تاریخچه این بنای تاریخی افزود: مجموعه صدرالعلما هرچند به نام علیرضا صدرالعلما است اما تاریخچه ابنیه آن به قرون پیش از زندگی او باز می گردد. مرز این مجموعه از سمت جنوب شرق به بخش هایی باقیمانده از باروی دوره آل مظفر و مربوط به قرن هشتم و نهم منتهی می شود. همچنین از سمت جنوب نیز بخشی دیگر از برج و بارو و خندق منتهی می شود که در بخش هایی با یک یا چند پلاک واسطه است. قدیمی ترین بخش ابنیه درونی مجموعه بقایایی از ساختمان کوشک باغی است که تناسبات آن از قدمت دوره صفوی خبر می دهد، هرچند در منابع تاریخی دقیقا معلوم نیست که باغ و کوشک مذکور کدامند. بخش های دیگر بنا مربوط به دوره فتحعلیشاهی است که شاهزاده میرزا ولی حاکم یزد بوده که دخترش را به عقد صدر میرزا محمد که صدرالممالک یزد بوده و جد علیرضا صدرالعلما محسوب می شود.
او در ادامه در خصوص مشخصات این اثر تاریخی تصریح کرد: مجموعه صدرالعلما، شامل جلوخان، عمارت سردر، حیاط نارنجستان، حیاط باغ، عمارت بیرونی صدرالعلما، حیاط مشهور به حیاط بانک یا حیاط بیرونی صدر العلما، عمارت صفوی، حیاط روضه خوانی، مطبخ، حمام و حیاط خدماتی و آبرسانی است که بر روی بستر طبیعی مناسبی از خاک چیلو قرار گرفته است.
عمارت سردر، بنایی است با معماری پهلوی اول و دو طبقه که در طبقه همکف دارای یک فضای هشتی با سقف گرد چین( دهانه ۷ متر) و طبقه اول دارای سه اتاق با رواقی ستون دار رو به جلو خان می باشد.
حیاط نارنجستان، حیاطی کوچک در قسمت شمالی حیاط باغ است که در ارتباط با بناهای مجاور مجموعه بوده است.
گفتنی است: حیاط باغ بزرگترین حیاط مجموعه با یک حوض کشیده در میان و دو باغچه بزرگ در مجاورت حوض است. این حیاط از سمت شمال با عمارت سردر و حیاط نارنجستان مجاورت دارد و از سمت جنوب به عمارت صدرالعلما. جبهه های شرقی و غربی این حیاط دارای طاق نماهایی با طاق تیزه دارد می باشد.
