مزار سر چم
سنگ قبر مورخ۴۷۵ به اندازه۲۷×41 سانتمتر که آیات و عبارت مذکور در ذیل بر آن نقل شده است حاشیه: بسم الله الرحمن الرحیم. کل من علیها فان و یبقی وجه ربک ذوالجلال و الااکرام .
محله سرچم در قرن نهم از مواضع شهر و نزدیک به دروازه کوشکنو بوده ومقابر سرچم در آن قرن ازمزارهای قدیم شمرده میشده است(با مساحت تقریبی ۹هزار متر مربع) به طوریکه امروزه در مسجد کنونی سرچم دو سنگ قبر از قرن پنجم هجری دیده میشود که صحت گفتههای فوق را تأیید میکند بدین مضمون:
سنگ قبر مورخ۴۷۵ به اندازه۲۷×41 سانتمتر که آیات و عبارت مذکور در ذیل بر آن نقل شده است حاشیه: بسم الله الرحمن الرحیم. کل من علیها فان و یبقی وجه ربک ذوالجلال و الااکرام متن: هذا قبر ابراهیم بن عبدالرحمن….. بن سهلان من ….. سنه خمس وسبعین و اربعمائه
سنگ قبری به همان اسلوب سنگ اول و به اندازه ۳۹×62 سانتمتر که حاشیه اول به علت سائیدگی قابل قرائت نیست.
حاشیه دوم: بسم الله الرحمن الرحیم. شهدا … انه لا اله الا هو و الملئکه و اولوالعلم قائما بالقسط لا اله الا هو العزیز الحکیم.
پیشانی: لا اله الا ا… محمد رسول ا… .
متن: هذا قبر … رجب ….. اربع مائه. و قسمت زیر هم که خوانده نمیشود.(۱)
که نزدیک به ششهزار نفر در قضیه دربندان پسر ابوسعید طبسی در آنجا به خاک سپرده شده اند.(۲) در این حادثه پسر ابوسعید طبسی سلطان محمد که حاکم این شهر بود به مدت چهار ماه شهر یزد را به محاصره در آورد. در طی محاصره ، در شهر قحطی آمد و قریب به ششهزار نفر از گرسنگی جان باختند.(۳) مردم که از دفن این تعداد عاجز مانده بودند همه را در مدرسه دو منار جمع کرده و چون دروازه شهر باز شد باغی خریدند و این ششهزار نفر را در دو قبر دفن کردند و این زمین را امیر اسکندر هندو بنا کرد که بعد از حادثه دربندان محصل مال آنجا بود و آن مردگان را دفن کرد.(۴) بنابراین مزار به عنوان مقابر اسکندریه نیز شهرت داشته است. علت اینکه به این محله سرچم گفته میشود این است که در سال ۶۷۳ بر اثر وقوع سیل محلات مریمآباد یرسنگ و بخشهایی از محله یعقوبی و سلغرآباد تخریب گردید و صدمات زیادی به مردم این محلات وارد کرد عموم مردم از خرد و کلان بر سر بلندی تجمع کردند و پس از پایان یافتن سیل کم کم به احداث ساختمانهای جدید پرداختند و بدین مناسبت در ابتدا به آن مکان سرجمع میگفتند و بعدها به سرچم معروف شد(۵).
مولف جامع مفیدی این مزار را نیز محل دفن «سید سرچم»و «سیدخمیر» ذکر کرده است و آورده کهسیدسرچم از سادات مورد احترام مردم بود که در سال ۸۵۶ هجری در محله سرچم نزدیک برج اولیاء دفن گردیده است.
همچنین در ذیل معرفی سیدحسین گلسرخ وپیرخمیرآورده که این سیددرمحله سرچم مغازه نانوایی داشته که امروزه نیزقسمتهایی از خانقاه پیر خمیر ( از مریدان سیدگلسرخ) باقی مانده است.